اگه به کشورهای پیشرفته دنیا نگاه کنیم، می‌بینیم که یک چیز مشترک بین همه‌شون هست، مدیریت قوی و اقتصاد پویا. این دو علم مثل قلب و مغز یک کشور عمل می‌کنن؛ بدونشون نه کسب‌وکارها رونق می‌گیرن، نه زندگی مردم با کیفیت میشه. باور کنید پشت هر رشد چشمگیر اقتصادی، همیشه رد پای مدیران باهوش و اقتصاددان‌های کاربلد پیدا میشه.
حالا ایران هم برای پرورش همین نسل آینده‌سازها، از سال ۱۳۹۸ دست به کاری جالب زد؛ راه‌اندازی المپیاد دانش‌آموزی اقتصاد و مدیریت (که حالا با اسم جذاب‌تر اقتصاد و حکمرانی هم شناخته میشه). این المپیاد فرصتیه برای دانش‌آموزهایی که نه‌تنها به درس و مدرسه علاقه دارن، بلکه دوست دارن بفهمن دنیای پول، بازار، تصمیم‌گیری و اداره‌ی کشور چطور می‌چرخه.
اینجا ما قراره با هم درباره‌ی المپیاد اقتصاد و حکمرانی، شرایط شرکت و منابعش، گپ بزنیم.
شرایط شرکت‌کنندگان در المپیاد اقتصاد و مدیریت
یکی از قشنگ‌ترین بخش‌های المپیاد اقتصاد و مدیریت اینه که تقریباً درِِ شرکت برای همه بازه.
هر دانش‌آموز پایه دهم یا یازدهم، از هر رشته‌ای که باشه، چه فنی‌حرفه‌ای و کاردانش، چه رشته‌های نظری مثل علوم انسانی، هنر، علوم تجربی، ریاضی فیزیک و حتی علوم و معارف اسلامی، می‌تونه توی این المپیاد ثبت‌نام کنه.
اینجا خبری از شرط معدل و این حرف‌ها نیست؛ تنها چیزی که لازم دارید، علاقه و پشتکار برای یاد گرفتن و فکر کردن مثل یک اقتصاددان یا مدیر آینده‌سازه.
اگر هم سال قبل توی پایه دهم شرکت کردی و حتی مدال یا دیپلم افتخار گرفتی، خبر خوب اینه که می‌تونی سال یازدهم دوباره وارد رقابت بشی و شانس خودت رو برای افتخار بیشتر، امتحان کنی.
روش ثبت نام
ماجرا از این قراره که اواخر پاییز هر سال، یک بخشنامه رسمی برای برگزاری و ثبت‌نام المپیاد دانش آموزی به همه‌ی مدارس کشور فرستاده میشه. بعد از اینکه مدرسه خبر رو اعلام کرد، دانش‌آموزای پایه دهم و یازدهم می‌تونن خودشون به صورت آنلاین برای آزمون ثبت‌نام کنن. نکته خیلی مهم اینجاست که ثبت‌نام فقط از طریق سایت my.medu.ir انجام میشه.
حدود یک هفته قبل از روز آزمون هم کارت ورود به جلسه روی سایت قرار می‌گیره که باید اون رو دریافت کنید و پرینت بگیرین.
در نهایت، توی روز اعلام شده، با کارت ورود به جلسه به حوزه امتحانی مشخص‌شده می‌رید و به صورت انفرادی توی رقابت شرکت می‌کنین. همین!
مراحل المپیاد اقتصاد و مدیریت
این المپیاد چند مرحله داره که هر کدومش یه سطح بالاتر می‌ره و شرکت‌کننده‌ها رو بیشتر به چالش می‌کشه:
مرحله اول
شروع ماجرا با یک آزمون تستیه که از کتاب‌های درسی آموزش‌وپرورش طرح میشه. این مرحله چهار بخش اصلی داره:
- اقتصاد
- روان‌شناسی
- جامعه‌شناسی
- ریاضی و آمار
در پایان، بر اساس نمره‌ی کف قبولی، چیزی بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ نفر به مرحله دوم راه پیدا می‌کنن.
مرحله دوم
حالا نوبت مرحله دوم المپیاده! از اون ۲۰۰ تا ۴۰۰ نفر، فقط حدود ۴۰ نفر راهی مرحله سوم می‌شن. این آزمون هم تستیه و این بار سوال‌ها از سه حوزه اصلی طرح می‌شن:
- مدیریت عمومی
- اصول اقتصاد
- ریاضی و آمار
مرحله سوم المپیاد اقتصاد، مدیریت و حکمرانی
اینجا دیگه فضای رقابت رنگ و بوی کارگاهی و آموزشی می‌گیره. برگزیده‌های مرحله دوم، تابستون رو در یک دوره‌ی ۱۰ تا ۳۰ روزه می‌گذرونن.
توی این مرحله، استادها خودشون تدریس می‌کنن، جزوه و منبع معرفی می‌کنن و بعد از آموزش‌ها امتحان می‌گیرن. آزمون این مرحله تشریحیه و روی این موضوعات تمرکز داره:
- اقتصاد خرد
- اقتصاد کلان
- مدیریت سازمان
- مدیریت مالی
- مدیریت استراتژیک
پس از پایان دوره تابستانه هم بچه‌ها مدال طلا، نقره و برنز می‌گیرن:
- ۴۰ نفر شرکت کننده
- ۱۰ نفر مدال طلا
- ۱۵نفر مدال نقره
- ۱۵ نفر مدال برنز
المپیاد جهانی اقتصاد
از سال ۲۰۱۸، یک رقابت بین‌المللی فوق‌العاده جذاب به اسم المپیاد جهانی اقتصاد (International Economics Olympiad) راه افتاده که پشتش اسم‌های بزرگی مثل «گریگوری منکیو» و «اریک ماسکین» (برنده نوبل اقتصاد) دیده میشه. این المپیاد با استقبال زیاد کشورها روبه‌رو شد و تا سال ۲۰۲۱، تعداد شرکت‌کنندگان به ۴۴ کشور رسید.
این رقابت کاملاً به زبان انگلیسی برگزار میشه و سه بخش اصلی داره:
- اقتصاد (Economy): شامل دو آزمون، یکی تستی و یکی تشریحی.
- سرمایه‌گذاری (Finance): یک بخش هیجان‌انگیز با بازی‌سازی (gamification) که باید هوش اقتصادی و مهارت تصمیم‌گیری مالی خودتون رو نشون بدید.
- بررسی موارد تجاری (Business Cases): یک چالش واقعی در حوزه‌ی صنعت و مدیریت که شرکت‌کننده‌ها باید حلش کنن و در نهایت، جوابش رو به داوران ارائه بدن.
منابع المپیاد اقتصاد و مدیریت
اگه می‌خواین دقیق بدونین چه منابعی رو بخونین، از کجا شروع کنین و چطور برنامه‌ریزی کنین تا بهترین نتیجه رو بگیرین، حتماً از مشاوره المپیاد کمک بگیرین.
منابع مرحله اول
- کتاب اقتصاد پایه دهم رشته علوم انسانی (چاپ ۹۹)
- کتاب ریاضی و آمار (۱) پایه دهم، فصول ۲، ۳ و ۴
- کتاب ریاضی و آمار (۲) پایه یازدهم، فصول ۱ و ۳
- کتاب جامعه‌شناسی پایه دهم و یازدهم
- کتاب روان‌شناسی پایه یازدهم، فصول ۵، ۶ و ۷
منابع مرحله دوم المپیاد اقتصاد و مدیریت
- مبانی علم اقتصاد – گریگوری منکیو (فصل‌های ۱، ۲، ۴، ۷، ۱۲، ۱۳، ۱۵ و ۱۷)
- مدیریت عمومی – دکتر الوانی (به جز ضمائم)
- آمار و کاربرد آن در مدیریت ۱ – دکتر عادل آذر و دکتر منصور مومنی (فصل‌های ۱ تا ۵)
منابع مرحله سوم
این منابع توسط کمیته علمی باشگاه دانش‌پژوهان جوان پیشنهاد شده:
- اقتصاد: اصول علم اقتصاد – گریگوری منکیو
- استراتژی: تحلیل استراتژی در عصر حاضر – رابرت ام گرنت
- مدیریت مالی: حسابداری و مدیریت مالی برای مدیران – پرویز بختیاری و اقتصاد مهندسی – محمدمهدی اسکونژاد
- مدیریت سازمان: پنجمین فرمان – پیتر سنگه و تئوری طراحی سازمان – ریچارد ال دفت
مزایای مدال المپیاد اقتصاد و مدیریت
خب بچه‌ها، تا همین چند وقت پیش، برنده‌های المپیاد اقتصاد و حکمرانی (حتی مدال طلا!) باید مثل همه می‌رفتن سراغ کنکور و استرسش رو کامل می‌کشیدن. یعنی برعکس بعضی رشته‌های المپیاد که سال‌هاست معافیت داشتن، اقتصادیا همچنان باید با شرکت در کنکور وارد دانشگاه می‌شدن.
اما… بالاخره ورق برگشت!
با پیگیری‌های جدی باشگاه دانش‌پژوهان جوان و تصویب مصوبه جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی، از این به بعد مدال طلای اقتصاد و حکمرانی می‌تونن بدون کنکور وارد دانشگاه بشن، البته تو رشته‌های مرتبط.
این قانون از کنکور ۱۴۰۵ اجرا میشه، یعنی دانش‌آموزای یازدهمی که امسال طلا می‌گیرن، اولین گروه خوش‌شانسی هستن که از این امتیاز استفاده می‌کنن. (جزئیات خبر رو اینجا بخونید.)
حالا رشته‌هایی که می‌تونن انتخاب کنن چیاست؟
- روان‌شناسی
- حقوق
- همه گرایش‌های مدیریت
- جامعه‌شناسی
- اقتصاد
- فلسفه
- علوم سیاسی
- مهندسی صنایع و سیستم‌ها
- آمار
قصه فقط به طلا ختم نمی‌شه؛ حتی اگه مدال نقره یا برنز بگیرید، باز هم دست خالی برنمی‌گردید. طبق همین مصوبه جدید، این مدال‌ها هم ۲۰ درصد سهمیه ورود به دانشگاه دارن.
نقره و برنز مدیریت و اقتصاد و حکمرانی: سهمیه‌شون فقط تو رشته‌های مرتبط اعمال میشه، یعنی همون رشته‌هایی که برای مدال طلا گفتیم (روان‌شناسی، حقوق، مدیریت، جامعه‌شناسی، اقتصاد، فلسفه، علوم سیاسی، مهندسی صنایع و سیستم‌ها، آمار).
موفقیت در المپیاد اقتصاد و مدیریت
اگه می‌خوای تو المپیاد اقتصاد و مدیریت بدرخشی، چند تا نکته خیلی مهم هست که باید یادت باشه:
- شروع به موقع و برنامه‌ریزی دقیق: هر چی زودتر منابع رو مرور کنی و برای هر مرحله برنامه داشته باشی، شانس موفقیتت بیشتره.
- تمرین و تست زیاد: تست زدن و حل نمونه سؤال‌های اقتصاد و حکمرانی باعث میشه با سبک سوال‌ها آشنا بشی و تو روز آزمون راحت‌تر باشی.
- مشاوره حرفه‌ای: کمک گرفتن از مشاوره‌های المپیاد مثل طلایی‌ها باعث میشه مسیر درست و منابع اصلی رو سریع‌تر پیدا کنی و انرژی و وقتت هدر نره.
- یادگیری مفهومی: فقط حفظ کردن کافی نیست؛ سعی کن مفاهیم اقتصادی، مدیریت و آمار رو خوب بفهمی تا بتونی تو سوال‌های سخت هم جواب درست بدی.
- روحیه و انگیزه بالا: اعتماد به نفس و انگیزه تو مسیر سخت المپیاد خیلی مهمه؛ حتی وقتی خسته شدی، ادامه بده و از شکست‌ها یاد بگیر.
برای کسب مدال، طلایی‌ها کنارته!
برای رسیدن به مدال المپیاد، باشگاه طلایی‌ها مثل یک تیم پشتیبانی حرفه‌ای همیشه همراهته؛ از تست استعدادیابی و برنامه‌ریزی شخصی‌سازی‌شده گرفته تا آموزش توسط مدال‌آورهای سال‌های گذشته، آزمون‌های شبیه‌ساز المپیاد و رفع اشکال تخصصی. این یعنی در هر مرحله، چه انتخاب منابع، چه مدیریت زمان، چه مرور مباحث، یک منتور باتجربه کنارت هست تا راهی رو که خودش قبلاً رفته، با کمترین پیچ‌وخم و بیشترین شانس موفقیت، بهت نشون بده تا تو هم به مدال برسی.
سوالات متداول
۱. چه کسانی می‌تونن تو المپیاد شرکت کنن؟
تمام دانش‌آموزای پایه دهم و یازدهم از همه رشته‌ها (علوم انسانی، ریاضی فیزیک، تجربی، هنر، معارف اسلامی و حتی فنی‌حرفه‌ای و کاردانش) می‌تونن ثبت‌نام کنن. شرط معدل هم نداره.
۲. منابع و نحوه مطالعه چیه؟
منابع مرحله اول معمولاً کتاب‌های درسی هستند، مرحله دوم و سوم منابع تخصصی‌تر و استاد محور می‌شن. بهترین راه، کمک گرفتن از مشاوره المپیاد طلایی‌هاه که راهنمایی کنن چه منابعی بخونی، چطور برنامه‌ریزی کنی و چطور تست و تمرین انجام بدی.
۳. اگر مدال طلا بگیرم چه امتیازی دارم؟
طبق مصوبه جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی، مدال طلای المپیاد اقتصاد و حکمرانی دانش‌آموز رو از کنکور معاف می‌کنه و مستقیم می‌تونه تو رشته‌های مرتبط دانشگاه ثبت‌نام کنه. البته این قانون از کنکور سال ۱۴۰۵ اجرا میشه.
