اگه عاشق زیست‌شناسی باشی، احتمال زیاد اسم المپیاد زیست به گوشِت خورده. یه رقابت علمی درست و حسابی که از سطح مدرسه شروع میشه و تا جهانی ادامه پیدا می‌کنه و guess what؟ امروز قراره توی این مطلب از طلایی‌ها با یکی از ستاره‌های درخشان این مسیر آشنا بشیم: مصاحبه با سپهر چاچی، مدال‌آور طلای المپیاد جهانی زیست‌شناسی ۲۰۲۴ قزاقستان!
المپیاد زیست‌شناسی چیه و چرا این‌قدر خفنه؟!
اگه به دنیای شگفت‌انگیز زیست‌شناسی علاقه‌مندی و دلت می‌خواد بدونی تو این زمینه چند مردِ حلاجی، المپیاد زیست‌شناسی همون چیزیه که دنبالش بودی!
یه رقابت علمی خفن و حسابی پرچالشه که بچه‌های باهوش و عاشق زیست از سراسر کشور (و حتی دنیا!) توش شرکت می‌کنن. اینجوریه که اول تو مدرسه و منطقه آزمون می‌دی، اگه خوب بودی میری مرحله‌های بعدی و کم‌کم می‌رسی به کشوری و در نهایت جهانی.
حالا چرا باید بری سراغ المپیاد زیست؟ چون کلی چیز خفن یاد می‌گیری! از ژنتیک و فیزیولوژی گرفته تا اکولوژی و گیاهی و مولکولی. خلاصه مغزتو می‌ذاره تو یه باشگاه بدنسازی فکری حسابی.
اگه درست و با برنامه بخونی، می‌تونی مدال بگیری، افتخار بیاری، کلی فرصت تحصیلی عالی برات باز شه و حتی بدون کنکور بری دانشگاه! تازه، کلی دوست هم‌سطح و هم‌ذوق هم پیدا می‌کنی که خودش دنیاییه!
برگزاری المپیاد تو ایران دست مرکز استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوانه، همونا که هوای بچه زرنگ‌ها رو دارن.
پس اگه حس می‌کنی می‌تونی توی این مسیر قدم بذاری، شک نکن! شروع کن به خوندن، بپر وسط رقابت و ببین تا کجاها می‌تونی بری…
المپیاد زیست فقط یه آزمون نیست؛ یه مسیر هیجان‌انگیزه برای رشد و یادگیری!
یه شروع معمولی، یه پایان فوق‌العاده
سپهر مثل خیلی از ماها یه دانش‌آموز عادی بود که کلاس هشتم، توی مدرسه یه چیزی شنید که زندگیشو تغییر داد! یه نفر مدال المپیاد زیست گرفته بود. سپهر کنجکاو شد، از برادرش پرس‌وجو کرد، یه کم درباره مسیر خوند و یواش‌یواش تو دل ماجرا رفت.
اولاش خودش کتاب درسی می‌خوند و تست کنکوری می‌زد، ولی از دهم جدی وارد المپیاد شد. مدرسه‌اش هم از مدرسه‌های سمپاد مشهد بود؛ مدرسه هاشمی‌نژاد.
سپهر تابستون دهم شروع کرد کتاب افسانه‌ای «کمپبل» رو خوندن. گفت حدود ۴.۵ ماه زمان برد تا تمومش کنه. بعد رفت سراغ منابع پایه المپیاد زیست مثل:
- الفبای گیاهی الهه علوی و پورجعفری
- ژنتیک ساسان امینی
- و ۴ فصل اول کتاب لنینجر (برای علاقه‌مندان بیوشیمی)
لیست کامل و آپدیت شده منابع المپیاد زیست که مطابق بخشنامه باشگاه دانش‌پژوهان جوان و تجربه اساتید و دانش‌آموزای مدال‌دار جمع‌آوری شده رو می‌تونی توی این مقاله ببینی.
اولین شکست، آخر ماجرا نبود
مرحله اول المپیاد رو قبول شد ولی مرحله دوم رو نه! خیلی از ماها این‌جوری جا می‌زنیم. ولی سپهر گفت نه!
تابستون دهم به یازدهم نشست دوباره کل کمپبل رو خوند، منابع تخصصی‌تر کار کرد، آزمون شبیه‌ساز زد و کم‌کم مهارت حل سوالش بالا رفت.
در نهایت رفت تیم ملی و با کلی تلاش و پشتکار، مدال طلای جهانی رو توی المپیاد ۲۰۲۴ قزاقستان گرفت. به گفته خودش، آزمون 2024 سخت‌تر از سال‌های قبل بوده؛ هم از نظر سوالا هم از نظر شرایط!
البته در ابتدا مدال سپهر نقره اعلام شده بود که کمیته جهانی المپیاد زیست‌شناسی نتایج رو اصلاح کرد و رنگ مدال سپهر به طلا تغییر پیدا کرد. خبر تغییر مدال سپهر چاچی رو می‌تونی کامل‌تر توی این خبر بخونی.
پیانو، رفیق روزای خستگی
نکته جالب؟ سپهر وسط این همه درس و رقابت، وقتی خسته می‌شده می‌رفته سراغ پیانو. یه جور پناهگاه براش بوده تا دوباره انرژی بگیره و برگرده سراغ مطالعه. این خودش می‌تونه به خیلیا کمک کنه و یه جور درس باشه. درسته که توی مسیر المپیاد اولیت اولت میشه اون منابع و آزمون المپیاد، اما نباید یادت بره که برای موفقیت در آزمون، نیاز به شور و زندگی کردن هم داری.
چند تا نکته طلایی از زبان سپهر برای بچه‌های المپیادی
- زود شروع کن ولی درست! از کلاس هشتم می‌دونی چی به چیه، ولی از دهم جدی بخون.
- کتابای خوب بخون!از کمپبل و لنینجر گرفته تا منابع گیاهی و ژنتیک.
- آزمون بده، شبیه‌سازی کن! بدون تمرین، نمی‌تونی آزمونای مرحله دو و جهانی رو جمع کنی.
- بعد شکست جا نزن! سپهر هم مرحله دوم رو یه‌بار رد شد، ولی دوباره بلند شد و قوی‌تر برگشت!
- یه سرگرمی سالم داشته باش، یه منبع انرژی! چیزی که از فضای درس جدا باشه، مثل پیانو برای سپهر.
موفقیت فقط یه اسم خوشگل توی تیتر روزنامه نیست، پشتش یه عالمه عرق ریختن، افتادن، بلند شدن و ادامه دادنه. سپهر چاچی اینو با مدال نقره‌اش ثابت کرد. حالا نوبت توئه که تصمیم بگیری آینده‌ات چه رنگی باشه… اگه تو هم رویای المپیاد زیست داری، یادت نره هیچ چیز غیرممکن نیست. فقط کافیه بخوای، درست بخوای و درست قدم برداری.
بچه‌ها جون، طلایی‌ها به کمک خفنای المپیاد زیست یه مطلب برات آماده کردن که نتیجه تجربه این همه سال تدریس و دیدن کلی دانش‌آموز موفق یا حتی زمین خورده توی این المپیاد بوده. توی الن مطلب نحوه مطالعه المپیاد زیست و منابع تکمیلی برای طلا شدن آورده شده که خوندنش ضرر که نداره هیچ، بعدش دعا هم می‌کنی برامون.
اگه از حرفای سپهر خوش‌تون اومده و می‌خواین بدونین چجوری از مشهد رسید به مدال نقره جهانی تو قزاقستان، حتماً ادامه مصاحبه رو از دست ندین! کلی نکته و تجربه باحال و الهام‌بخش دیگه گفته که برای هر المپیادی و حتی کسایی که تازه می‌خوان پا بذارن توی مسیر المپیاد، فوق‌العاده مفیده!
ادامه مصاحبه رو می‌تونین اینجا ببینین:
از تجربه‌هاش یاد بگیر، انگیزه بگیر و تو هم بدرخش! چون شاید المپیادی بعدی، تو باشی!
