«الآن نگران اینی که ادبیات چند درصد بزنی؟! آخه اینم شد درس که نگرانش بشی؟» حتماً به‌عنوان یک دانش‌آموز کوشا و درس خون، مخصوصاً عشق ادبیات فارسی، از این حرفا زیاد شنیدی و یه جورایی خورده تو پرت. البته اینم بگیم که یه تغییرات اساسی در طبقه‌بندی درس‌های عمومی برای کنکور اتفاق افتاده که باعث میشه مسیر تصمیم‌گیری تو برای خوندن این درس و انتخاب تو برای روش مطالعه درس ادبیات برای کنکور تغییرات جدی داشته باشه. اگه کنکوری هستی و استرس داری که بهترین روش مطالعه ادبیات برای کنکور چیه، طلایی‌ها در مقاله امروز، در مورد اون تغییر مهم و تمام زیروبم درس خوندن فارسی توضیحاتی میده که مطمئناً دید بهتری برای مطالعه این درس بهت میده.
ادبیات فارسی در کنکور چقدر مهمه؟
اگه پیگیر اخبار کنکور دو سال اخیر شده باشی، از سال 1402، تمامی دروس عمومی برای کنکور سراسری حذف شدن. بنابراین، تو عملاً درس ادبیات فارسی رو جز به‌عنوان درس اختصاصی در رشته علوم انسانی، در هیچ کدوم از رشته‌های تجربی، ریاضی، هنر و فرهنگیان نخواهی داشت. اما این حذف کلی، به معنی نادیده گرفتن دروس عمومی نیست. تمامی این دروس با ضرایب مشخص در امتحان نهایی تو، به‌عنوان سابقه تحصیلی لحاظ میشن و نمره‌ای که می‌گیری تأثیر غیرمستقیم روی نتیجه کنکور و پذیرش در دانشگاهت داره.
در مهم بودن درس ادبیات فارسی همین بس که اولین درس دفترچه دروس اختصاصی، ادبیاته و تو باید به‌عنوان دانش‌آموز رشته انسانی، به 30 سؤال در مدت‌زمان 30 دقیقه جواب بدی. برای هر سؤال هم، زمان تقریبی 60 ثانیه در نظر گرفته شده.
بنابراین، اگه بتونی با تسلط و تمرکز بالا تست بزنی و به سؤالا جواب بدی، کاپ تمرکز رو بردی و میتونی با آرامش تمام، به بقیه سؤالا جواب بدی. اینم بگیم که درس ادبیات در کنکور انسانی ضریب 8 داره که بالاترین ضریب بین دروس تخصصیه.
حالا بریم به تفکیک رشته‌ها بررسی کنیم که ادبیات چقدر مهمه:
ادبیات اختصاصی کنکور رشته انسانی
خب گفتیم که درس ادبیات فارسی فقط برای کنکور انسانی شامل آزمون تستی میشه. ادبیات فارسی ضریب 8 داره و این شامل همه رشته‌های کنکور انسانی میشه. بنابراین تو به‌عنوان دانش‌آموز انسانی میتونی روی این درس برای بالاتر بردن رتبه‌ات خیلی حساب باز کنی. فقط کافیه روش مطالعه درس ادبیات برای کنکور رو بدونی و درست پیاده‌اش کنی.
ادبیات کنکور رشته علوم تجربی
ضریب سابقه تحصیلی ادبیات فارسی 3 برای این رشته 18.64 در سال 1403 در نظر گرفته شده.
ادبیات کنکور رشته ریاضی و فیزیک
برای رشته ریاضی و فیزیک هم ضریب 18.64 برای درس زبان و ادبیات فارسی به‌عنوان سابقه تحصیلی تعیین شده.
چند تا تجربه خونی از رتبه‌های برترمون نشه؟!
بذار با این قسمت مقاله خیالت رو راحت کنیم و بهت نشون بدیم که رتبه‌های برتر کنکور سال‌های قبل چطور از پس این درس براومدن و برای خوندنش برنامه‌ریزی کردن.
رتبه ۲ از منطقه ۲ کنکور تجربی با درصد ادبیات ۹۰%:
اول کتاب درسی مخصوصاً توضیحات چند درس پایانی رو خوندم. برای هر درس یک سری کلمات آخر کتاب بود که شماره‌گذاری می‌کردم برای کدوم درسه. یک سری از موضوعاتم بودن که کلماتشون داخل کتاب نبود ( مثل اشعار یا متون کهن ادبی). می‌رفتم سراغ معنی ابیات و عبارات. هر دو سه روز بعد آزمون هم، مطالب کتاب درسی رو مرور می‌کردم.
رتبه ۵ آزمون علوم انسانی، درصد ادبیات انحصاری ۸۰ ٪:
در روش مطالعه درس ادبیات برای کنکور، من رفتم سراغ خلاصه تاریخ ادبیات. مرتب هم تست‌های آرایه ادبی و قرابت معنایی زدم. کلمات گیج‌کننده خیلی برام مهم بودن. کلاً بگم در حال تست‌زنی بودم.
رتبه سیزدهم پذیرش تجربی با درصد ادبیات ۸۵ ٪
من ادبیات رو موضوعی خوندم. هر شب آرایه ادبی می‌خوندم و 10 تا تست می‌زدم. برای خوندن قرابت معنایی هم کتاب درسی و تست‌زنی داشتم. برای خوندن لغات هم کلمات آخر کتاب رو می‌خوندم و کلمات اضافی رو بررسی می‌کردم. مقدمه هر فصل رو حتماً می‌خوندم.
ساختار و بودجه‌بندی سؤالات ادبیات چطوریه؟
از اونجایی‌که کلاً روز آزمون سراسری قرار نیست بچه‌های دو رشته تجربی و ریاضی به سؤالات ادبیات فارسی جواب بدن، ما در ادامه یک تفکیک بودجه‌بندی موضوعی بر اساس مباحث مهم درس ادبیات فارسی برای کنکور رشته علوم انسانی انجام دادیم که اینجا می‌ذاریم. قبلش یک نکته مهم رو بهتره بدونی:
بودجه‌بندی زبان و ادبیات فارسی کنکور سراسری بر اساس کتب علوم و فنون ادبی پایه دهم، یازدهم و دوازدهمه. پس حواست باشه، اهمیت کتب درسی خیلی بیشتر از منابع کمک درسیه.
حالا ببینیم بودجه‌بندی سؤالات برچه اساسیه:
- بخش تاریخ ادبیات و سبک‌شناسی: 10 سؤال
- بخش عروض: 6 سؤال
- بخش قافیه: 1 سؤال
- ترکیبی عروض و قافیه: 1 سؤال
- بخش آرایه ادبی: 7 سؤال
- بخش قرابت معنایی: 5 سؤال
ساختار سؤالات بخش تاریخ ادبیات و سبک‌شناسی
یادت نره که تاریخ ادبیات و سبک‌شناسی، مهم‌ترین بخش ادبیات در کنکور انسانیه. تو با درست جواب دادن به 10 سؤال طراحی‌شده برای این بخش میتونی تراز نمره ادبیاتت رو 33% بالا ببری.
ساختار سؤالات بخش عروض
6 سؤالی که برای بخش عروض و قافیه طراحی میشه، 20% روی تراز نمره ادبیات تأثیر داره. البته این بخش خیلی محبوب داوطلبای انسانی نیست و خیلی وقت‌ها نادیده گرفته میشه. پس بهتره وقتی داری روی درس خواندن فارسی تمرکز میدی، از اهمیت این بخش غافل نشی.
ساختار سؤالات بخش قافیه
برای این بخش باید با توجه به تعداد سؤالات باشه. اگه بتونی با اطلاع از روش مطالعه درس ادبیات برای کنکور انسانی به یک سؤال طراحی‌شده جواب درست بدی، 4-7% روی تراز نمره ت تأثیر میذاره.
ساختار سؤالات ترکیبی از بخش عروض و قافیه
این بخش ترکیبی مجموعاً یک سؤال داره و 3% نمره سؤالات زبان فارسی کنکور انسانی رو شامل میشه.
ساختار سؤالات بخش آرایه ادبی
حواست باشه که آرایه ادبی یکی از مهم‌ترین بخش‌های ادبیات فارسیه و با 7 تا سؤالی که ازش طراحی میشه، نمره 23 درصدی به داوطلب میده.
ساختار سؤالات بخش قرابت معنایی
وقتی داری روش مطالعه ادبیات کنکور رو برای خودت مشخص می‌کنی، برای 5 تا سؤالی که از این بخش طراحی میشه حتماً وقت کنار بذار. این بخش 17% روی تراز نمره کل کنکورت تأثیر میذاره.
بخش قافیه یکی از ساده‌ترین بخش‌هاست که در واقع با یک سؤال نشون میده اهمیت خیلی زیادی در کنکور انسانی نداره و لازم نیست روش مطالعه ادبیات برای کنکور رو با تمرکز روی این درس تنظیم کنی. بنابراین روز آزمون، این بخش رو بذار آخرین مرحله و به بخش‌های مهم‌تر که درصد بالاتری دارن، برس.
بهترین روش مطالعه درس ادبیات برای کنکور کدومه؟
ممکنه تو هم جزو داوطلبینی باشی که روش مطالعه ادبیات انسانی برای کنکور خاصی داری و یک برنامه فردی خاص می‌چینی. اما بذار با تقسیم‌بندی زیر بهت نشون بدیم که میتونی با بخش‌بندی کردن کتاب درسیت، نتیجه خیلی خیلی بهتری بگیری:
روش مطالعه واژگان
دقت کن که گنجینه واژگانی خیلی خوبی برای پاسخ دادن به این بخش سؤالات کنکور باید داشته باشی. از این بخش 3 سؤال طراحی میشه و تو باید به معنی لغت خیلی توجه کنی. برای اینکه از عهده این بخش حفظ کردنی بربیای میتونی از جعبه لایتنر (همون G5 خودمون) کمک بگیری یا اینکه با رمزگذاری یا تصویرسازی اون‌ها رو حفظ کنی.
- خیلی مهمه که بدونی بخش زیادی از سؤالات واژگان کنکور انسانی از کلمات ستاره داره.
- همون کلماتی که معانیشون آخر کتاب نوشته میشه.
- بعد حواست باشه که برای هر لغت چند تا معنی نوشته میشه.
- داشتن معانی مختلف برای کلمات هم‌معنی یا اون‌هایی که شباهت آوایی دارن (مهجور و محجور) خیلی مهم تره.
روش مطالعه زبان فارسی
در روش مطالعه درس ادبیات برای کنکور، زبان فارسی خیلی جدی گرفته نمیشه عموماً. ولی تو این کار رو نکن. کلاً هیچ بخشی از کتابت رو نادیده نگیر. چون این‌جوری با یک آمادگی نصف و نیمه میری سر جلسه! ببین اول بهت گفتیم خیلی‌ها به این بخش توجه نمی‌کنن. پس اگه زرنگ باشی، این بخش میشه سکوی پرش تو برای بالا بردن تراز ادبیاتت!
- برای مطالعه زبان فارسی در کنکور هم بعد از خوندن درس‌نامه، شروع کن به تست زدن.
- این بخش، بیشتر مهارتیه تا حفظی، پس هرچی بیشتر تست بزنی، بیشتر دستت میاد.
روش مطالعه تاریخ ادبیات
تاریخ ادبیات همیشه چالش بچه‌های انسانی برای کنکوره! انقدر عدد و رقم داره که باید حفظ کنی. کنکورهای قبلی بیشتر شامل نام اثر و نام نویسنده می‌شد. ولی تو حواست به حفظ کردن تاریخ‌ها و سال‌ها هم باشه. با همون روش رمزگذاری و تصویرسازی میتونی روش مطالعه ادبیات کنکور انسانی رو هندل کنی.
- انقدر باید این بخش رو دقیق بخونی که موقع مرور کردن، بدونی چیزی رو از قلم ننداختی.
روش مطالعه آرایه ادبی
این بخش رو فقط با تمرین و تست‌زنی زیاد میتونی خوب یاد بگیری و بهش مسلط بشی. اول برو سراغ درس‌نامه و بعد تست‌زنی رو شروع کن. اون تست‌ها نقاط ضعفت رو نشون میدن و مرحله بعدی دیگه فقط تمرین و تکراره.
- روزانه یا هرچند روز یک‌بار، بخش آرایه ادبی رو حتماً بذار و تست بزن.
- خیلی از داوطلب‌ها، تست شبانه برای این بخش دارن.
- می‌خوای بدونی ساده‌ترین راه برای جواب دادن به سؤالای این بخش چیه؟ گزینه‌های اشتباه رو حذف کن.
روش مطالعه قرابت معنایی
برای مسلط شدن روی این بخش، حتماً باید کل شعرهای کتاب رو خیلی خوب و درست خونده باشی. توصیه ما اینه که بین اشعار مختلف، ارتباط معنایی ایجاد کنی و این‌طوری از رقبات بزنی جلوتر!
هرچی این بخش رو بیشتر بخونی و بیشتر هم تست بزنی، تسلط خیلی بیشتری روی موضوعات پیدا می‌کنی. بهتره کنارش یک یا چند منبع آموزشی هم داشته باشی تا درک بهتری از مفاهیم اشعار بهت بده.
خیلی از رتبه‌های برتر کنکور انسانی تأکید می‌کنن که روش مطالعه درس ادبیات برای کنکور به‌صورت درس به درس اشتباهه و نتیجه نمی‌ده. پس باید بری سراغ بخش‌بندی و خوندن مباحث کتاب. البته اگر پایه ادبیاتت ضعیفه یا داری آزمون آزمایشی به‌صورت درس به درس میدی، این روش میتونه جواب بده. ولی برای کنکور، نه!
آیا روش مطالعه ادبیات برای هر پایه تحصیلی فرق داره؟
این‌جور برات بگیم که اهمیت روش مطالعه فارسی هفتم خیلی بیشتر از روش خواندن درس فارسی نهم یا مدیریت روش مطالعه ادبیات دهم هستش. درس‌های پایه هفتم پیش‌نیاز متوسطه دوم هستن. بنابراین، هرچی بهتر روی مباحث ادبیات هفتم مسلط باشی، برای متوسطه دوم خیلی موفق‌تر خواهی بود. پس دقت کن که تمامی بخش‌های کتاب درسیت رو با دقت بشناسی، تقسیم‌بندی رو موقع پیاده‌سازی روش مطالعه ادبیات کنکور رعایت کنی.
پرتکرارترین سؤالات ادبیات برای کنکور کدوما هستن؟
در کل سه بخش زیر جزو مباحث پرتکرار یا تست خیر کنکور هستن:
- قرابت معنایی ( 9 سؤال، 36% تراز)
- زبان فارسی ( 5 سؤال،20% تراز)
- آرایه ادبی ( 4 سؤال، 16% تراز)
چقدر زمان برای خوندن ادبیات کنار بذارم؟
ببین قشنگ جان، برای مدیریت زمان در روش مطالعه درس ادبیات برای کنکور لازمه بدونی جزو کدوم یکی از دو دسته‌بندی زیر هستی؟
- دسته اول- کنکوری هستی، درست تموم شده و وقت بیشتری داری؛ پس باید هرروز برای مطالعه ادبیات وقت بذاری کنار.
- دسته دوم- مدرسه میری؛ بهتره هرروز بخونی ولی اگر نتونستی، یک روز در میان یا حداقل 3 روز در هفته رو با اختصاص یک ساعت الی یک ساعت و نیم برای ادبیات کنار بذار.
◄ مهم: اگه پایه ادبیاتت ضعیفه باید روزانه 10 دقیقه برای بخش واژگان، 10 دقیقه برای املا، 5 تست برای آرایه ادبی، 15-20 تست برای قرابت معنایی و 5 تست برای دستور زبان در نظر بگیری.
بهترین منابع پیشنهادی طلایی‌ها برای ادبیات کنکور
فهرست منابع زیر رو یادت بمونه و برای کنکور ازشون استفاده کن:
- کتاب ادبیات موضوعی میکرو طلایی گاج
- کتاب لغت و املا نشر الگو
- کتاب تاریخ ادبیات+قلمروها نشر الگو
- کتاب قرابت معنایی جامع نشر الگو
- کتاب ادبیات موضوعی کامل میکرو طلایی گاج (بخش قرابت معنایی)
- کتاب قرابت معنایی هفت‌خان انتشارات خیلی سبز
- کتاب تناسب مفهومی و قرابت معنایی نشر دریافت
- کتاب جی بی قرابت معنایی خیلی سبز
- کتاب دستور زبان نشر الگو
- کتاب دستور زبان فارسی نشر دریافت
- کتاب دستور زبان فارسی میکرو طلایی گاج
- کتاب جیبی دستور زبان فارسی خیلی سبز
- کتاب فارسی جامع IQ گاج
- کتاب تک‌پایه ادبیات مبتکران حمید طالب تبار
ادبیات فارسی؛ ناجی داوطلبان کنکور انسانی
شاید این جمله باعث سوءتفاهم بشه و بچه‌های تجربی و ریاضی از اهمیت درس ادبیات و تأثیرش روی رتبه‌شون غافل بمونن. ولی نباید چنین اتفاقی بیفته! گرچه دروس عمومی از کنکور حذف شدن. ولی جز کنکور انسانی، سوابق تحصیلی بچه‌های ریاضی و تجربی برای درس ادبیات خیلی مهمه و تأثیر غیرمستقیم روی رتبه کنکور و پذیرش در دانشگاه داره.
اگه رشته انسانی هستی و هنوز ادبیات رو یک چالش می‌دونی، وقتشه با دونستن روش مطالعه درس ادبیات برای کنکور از فکر و خیال دربیای. راهنمای امروز طلایی‌ها اطلاعات خیلی کاملی رو در مورد نحوه مطالعه این درس برای کنکور بهت میده و بعدش میتونی یک برنامه شخصی مناسب با شرایط و پایه درسی خودت، بریزی.
