معرفی و بررسی منابع المپیاد هوش مصنوعی برای دانش آموزان ایرانی

المپیاد هوش مصنوعی یکی از نوپاترین المپیادهای دانش آموزی در کشوره که طرفدارهای خاص خودش رو پیدا کرده! درواقع همین نوپا بودن باعث شده تا منابع المپیاد هوش مصنوعی اونطوری که باید مشخص، کامل، دقیق و دردسترس نباشن. همین وضعیت خاص، دانش آموزایی رو که دوست دارن توی این چالش جذاب خفن شرکت کنن نگران کرده که مبادا از بقیه رقباشون در سطح جهانی عقب بمونن باتوجه‌به اینکه هیچ منبع فارسی جز کتب درسی برای منابع المپیاد وجود نداره. روی همین حساب طلایی‌ها راهنمای امروز رو براتون آماده کرده تا با جزئیات منابع آزمون هوش مصنوعی کامل آشنا بشید.

معرفی منابع مراحل مختلف المپیاد هوش مصنوعی

برای آشنایی بیشتر با منابع المپیاد هوش مصنوعی 1403-1404 بهتره یک دسته‌بندی درست و حسابی از منابع بهت بدیم. اول اینکه منابع براساس دو مرحله المپیاد تعیین میشن. چیزی که خیلی مهمه آشنایی دانش آموز با مباحث پایه ست. حالا این مباحث پایه چیا هستن؟ مباحث جبر خطی (بیشتر برای پایه دوازدهم)، آمار و احتمال، آنالیز ترکیبی، رابطه بازگشتی، معادلات خطی، مسئله مسیر، احتمال شرطی، الگوریتم و توانایی‌ و مهارت برنامه‌نویسی.

اینم بگیم که بهتره درمورد منابع عجله نکنی. چون این المپیاد از جمله المپیادهای نوین در ایرانه هنوز منابع قطعی و مشخصی براش تعیین نشده. پس سعی کن با کمک اطلاعاتی که در سایت‌های خبری میاد، خوندن این مقاله و بیانیه‌های باشگاه دانش‌پژوهان جوان به یک جمع‌بندی درست‌وحسابی برسی.

حالا بریم ببینیم هر مرحله چه منابعی میخواد:

منابع مرحله اول المپیاد هوش مصنوعی

ازاونجایی که مرحله اول المپیاد یک مرحله تئوریه، تو باید بیشتر بری سراغ سؤال‌های سال‌های گذشته. قطعاً منابعی که بالاتر بهش اشاره کردیم توی این مرحله به کمکت میان. اما منابع اصلی برای این مرحله شامل مباحث پایتون، کدنویسی و از همه مهم‌تر فیلم‌های آموزشی میشه که میتونی با عنوان کورس‌های هوش مصنوعی دانشگاه شریف در یوتیوب بهشون دسترسی داشته باشی. این منابع کافی و تقریباً لازم هستن.

منابع مرحله دوم المپیاد هوش مصنوعی

برای تسلط به مرحله دوم لازمه که بتونی با اینترنت خیلی خوب کار کنی مخصوصاً با Google Colab.

بررسی مباحث آزمون المپیاد هوش مصنوعی

حالا که با منابع المپیاد هوش مصنوعی آشنا شدی بریم ببینیم هر مرحله شامل چه مباحثی میشه. همونطور که میدونی دو مرحله در المپیاد هوش مصنوعی برگزار میشه:

• مرحله علمی (تئوری)
• مرحله عملی

در مرحله تئوری چه می‌گذرد!

توی مرحله اول (تئوری) جواب دقیقی وجود نداره بلکه معیارها هستن که ارزیابی میشن. یک سری مسئله به دانش آموزای شرکت‌کننده میدن مثل پژوهش علمی. برای اینکه بتونی از این مرحله با موفقیت بیای بیرون باید با کدنویسی، کتابخانه‌های رایج یادگیری عمیق در پایتون و اصول یادگیری ماشین (آشنایی کافی داشته باشی.

نکته اینجاست که مسائل طراحی شده برای مرحله تئوری به‌صورت at home هستن. یعنی شش هفته قبل از شروع المپیاد سه تا مسئله برای تیم‌ها ارسال میشه که بر اساس پژوهش‌های اخیر در حوزه هوش مصنوعی هستن. دانش آموزا در خانه و زمانی که آزاد هستن روی این مسائل کار کنن. مسائل که حل‌شدن باید در قالب کدهای اجرایی و خروجی‌های مدل برای هر مسئله به کمیته هیئت داوران المپیاد جهانی ارسال بشن.

مسائلی که به دست دانش آموزا میرسه (کلاً سه تا مسئله میدن بهشون) به‌صورت نوت‌بوک‌های Google Colab  هستن و راه‌حل‌ها باید به‌صورت نسخه اصلاح شده از همون نوت‌بوک ارسال بشن. نکته مهم اینه که تسلط به مبانی دانش کامپیوتر و برنامه‌نویسی خیلی کمک میکنه تا دانش آموز بتونه کل مسیر مرحله تئوری رو تا مدال شدن در المپیاد جهانی هوش مصنوعی درست پیش بره. امتیاز نهایی توی این مرحله خیلی به عملکرد تیم‌ها در ارائه راه‌حل‌ها و تسلطشون به همه منابع المپیاد هوش مصنوعی بستگی داره.

در مرحله عملی چه می‌گذرد!

مرحله عملی المپیاد در کشور میزبان برگزار میشه. بچه‌ها باید با نحوه عملکرد نرم‌افزارهای پرکاربرد هوش مصنوعی مثل ChatGPT  و مشابهش آشنا بشن. توی این مرحله دانش‌آموزان به سؤالای علمی مرتبط با رفتار نرم‌افزارهای موردنظر باید پاسخ بدن.

مدت‌زمان تعیین شده برای مرحله عملی حدوداً 2-4 ساعته. امکان دسترسی به اینترنت وجود داره ولی محدود و کنترل شده ست. یعنی دانش آموز جز در صفحات تعیین شده که از راه دور رهگیری میشن، اجازه دسترسی به سایت‌های غیرمرتبط بیرون رو نداره. یک رابط کاربری گرافیکی (GUI) با نرم افزارهای هوش مصنوعی بهشون داده میشه. این مرحله دیگه کدنویسی نمیخواد.

نتیجه مرحله عملی این‌طوری مشخص میشه که هیئت داوران میاد بر اساس معیارهای خاص مثل امتیاز عملکرد تیم، تعداد راه‌حل‌های معتبر پیدا شده، خلاقیت در پیدا کردن راه‌حل و پایداری راه‌حل به هر تیم نمره میده.

معرفی بهترین منابع المپیاد هوش مصنوعی

در جدول زیر برات مشخص کردیم که منابع اصلی و مهم برای شرکت در المپیاد چیا هستن:

بهترین روش تهیه منابع المپیاد هوش مصنوعی

یک چیزی رو یادآوری کنیم و اون اینکه چون المپیاد هوش مصنوعی یک آزمون کاملاً نوپا در ایرانه، منابع رسمی تأیید شده‌ای هنوز براش مشخص نشده؛ بنابراین منابعی که طلایی‌ها یا هر منبع و فرد دیگه ای معرفی میکنه، ممکنه در آینده تغییر کنن. در کل توصیه می‌کنیم حتماً با مشورت از دبیرها برای تهیه منابع دست‌به‌کار بشی. به‌هرحال تجربه اونها خیلی کمک میکنه تا الکی دست روی منابعی نذاری که ممکنه بخش کمی از نیاز تو رو برای ارتقای آمادگی‌ات تأمین کنه.

البته که طلایی‌ها میتونه برای تهیه منابع المپیاد هوش مصنوعی بهت کمک کنه و جزوات و کتاب‌های موردنظر رو در اختیارت بذاره.