به‌عنوان یک دانش‌آموز آینده‌دار مستعد که هم قراره برای کنکور آماده بشه و هم برای المپیاد برنامه‌ریزی کرده، احتمالاً این سؤال برات پیش اومده که آقا بالاخره کنکور یا المپیاد؟! ببین سؤال و دغدغه مهمیه و اتفاقاً نمیشه ساده بهش نگاه کرد. پس طلایی‌ها چیکار می‌کنه؟ توی این مقاله قراره برات توضیح بده که آقا داستان این دو چیه؟ اصلاً المپیاد بهتر است یا کنکور؟ توی این مقاله در مورد مزایای هر آزمون برات میگیم، تفاوتایی که هرکدوم دارن رو مشخص می‌کنیم و خلاصه تو میتونی در عرض پنج دقیقه ناقابل، تکلیف خودت رو با المپیاد و کنکور مشخص کنی. حله؟ پس بزن بریم!
المپیاد و کنکور چه تفاوت‌هایی دارن؟
برای شروع بهتره که در مورد فرق هرکدوم بهتر و بیشتر بدونی. پس قبل اینکه بخوای از ما بپرسی المپیاد سخت‌تره یا کنکور، با ماهیت هرکدوم آشنا بشو.
ماهیت المپیاد چیه؟
اول بریم سراغ المپیاد و ببینیم چه ماهیتی داره:
تسلط روی یک درس تخصصی برای المپیاد
دانش‌آموزی که قراره برای المپیاد بخونه دیگه نمی‌ره سراغ دروس عمومی. این قضیه ممکنه باعث نگرانی بعضی‌ها بشه که آقا این‌جوری از کنکور عقب می‌مونیم که. ولی این‌طور نیست و همه مدال‌های المپیاد تونستن درصدهای بالایی برای کنکور بیارن. از طرفی وقتی تو بتونی روی یک درس تخصصی، مهارت زیادی پیدا کنی قطعاً دروس عمومی برات خیلی ساده میشن.
ناچیز بودن درصد مدال‌های المپیاد از کل شرکت‌کننده‌های المپیاد
اینم بگیم که همه شرکت‌کننده‌های المپیاد قرار نیست اون رو جدی بگیرن. میتونه فقط براشون یه رقابت علمی باشه بدون اینکه بخوان به مرحله نهایی برسن. پس درصد مدال‌های المپیاد از تعداد شرکت‌کننده‌ها خیلی پایین‌تره.
سخت‌تر شدن کیفیت سؤالات المپیاد
با ورود به مرحله دوم المپیاد، دیگه باید خودت رو برای یک چالش تخصصی خفن آماده کنی. این ویژگی اصلاً خصوصیت المپیاده و توی ارزیابی تو بین کنکور یا المپیاد خیلی تأثیر میذاره. هر چی میری مراحل بالاتر، درجه سختی سؤالات به‌اندازه‌ای می‌رسه که میتونی خودت رو بهتر محک بزنی.
المپیاد فقط جای دانش‌آموزای مستعد نیست
بله همینطوره! ممکنه تا حالا این‌طور فکر کرده باشی که المپیادی‌ها خیلی خفنن، خیلی فضایین و این‌ها؛ ولی اشتباهه. اونی که بین المپیاد و کنکور، المپیاد رو انتخاب می‌کنه، فقط باید پشتکار، برنامه‌ریزی و تمرکز خیلی بالایی داشته باشه.
برنامه‌ریزی متضاد با روال همیشگی مدرسه
وقتی تصمیم بگیری المپیادی بشی، دیگه نمی‌تونی با برنامه‌ریزی معمول مدرسه‌ات پیش بری. از طرفی کادر آموزشی هم متوجه این تفاوت میشه و برای تعادل برنامه درسی مدرسه با آمادگی المپیاد یک برنامه درست و حرفه‌ای برات می‌چینه. حتی ممکنه دیگه لازم نباشه با برنامه درسی مدرسه‌ات پیش بری. چرا؟ المپیاد مزایایی داره که قطعاً به کنار گذاشتن برنامه درسی مدرسه‌ات می ارزه.
المپیادی‌ها در مدارس خاص درس می‌خونن
ببین همیشه این‌طور نیست! یعنی یکی میتونه دانش‌آموز معمولی باشه ولی بخواد و بتونه المپیادی هم بشه. پس این تصور رو بذار کنار که فقط بچه خفن‌ها، المپیادی میشن. ولی مهمه که یادت باشه، اونی که در مدارس خاص درس میخونه معمولاً تمایل بیشتری برای شرکت در المپیاد داره.
ماهیت کنکور چیه؟
حالا بریم ببینیم در مبحث شیرین کنکور یا المپیاد، کنکور چه تفاوت‌هایی با المپیاد داره:
کنکور برای دانش‌آموز ایرانی یک الزامه
بله دقیقاً! اگه میخوای وارد فضای علمی‌تر بشی و آینده شغلی خوب و سطح بالایی داشته باشی، قطعاً باید از خان کنکور رد بشی. درحالی‌که یک دانش‌پژوه المپیاد مجبور نیست برای ادامه مسیر تحصیلی و شغلی‌اش، المپیاد رو انتخاب کنه.
کنکور شامل تسلط بر تمامی دروس دوازده سال تحصیل میشه
برخلاف المپیاد که تو فقط روی یک درس تخصص و مهارت زیادی پیدا می‌کنی. کنکور تو رو به یک هالک قدرتمند در چندین درس تبدیل می‌کنه. یعنی هم‌زمان باید روی دروس تخصصی و عمومی سطح علمی بالا و آمادگی کافی داشته باشی.
کنکور یک رقابت متمرکز برای ادامه تحصیله
تمام دانش‌آموزانی که آماده کنکور میشن، این مرحله رو رد می‌کنن تا بتونن وارد یکی از دانشگاه‌های دولتی بشن. درحالی‌که دانش‌پژوه المپیادی میتونه با مدال شدن در یکی از المپیادها، ثابت کنه که تخصص و مهارت خیلی بالایی در درس موردنظر داره.
کنکور سبک مطالعاتی ویژه‌ای نداره
برخلاف المپیاد که باید کلی کتاب بخونی و روی تمامی مباحث همون درس، مسلط باشی. برای کنکور فقط کافیه به کتب درسی و منابع کمک‌درسی که برات مشخص شده، مراجعه کنی و همون‌ها رو بخونی کافیه.
مزایای المپیاد و کنکور
قبل از اینکه بخوای به خودت ثابت کنی المپیاد سخت‌تر است یا کنکور، بذار یک نگاهی به مزایای هرکدوم بندازیم:
|
مزایای المپیاد |
مزایای کنکور |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
از کجا بفهمم المپیادی بشم بهتره یا برای کنکور بخونم؟
اگه هنوز بین کنکور یا المپیاد تردید داری، این قسمت رو بخون تا ذهنت بازتر بشه:
- موضوع خیلی مهمی که اول باید بهش توجه کنی، نوع برگزاری هر دو آزمونه.
- شرکت‌کننده‌های کنکور زیاد هستن، پس رقابت در این آزمون خیلی چالشی و خفنه و باید با دانش‌آموزای کل کشور رقابت کنی. درحالی‌که تعداد شرکت‌کننده‌های المپیاد پایینه و از طرفی سطح سؤالات خیلی علمی‌تر و سخت‌تره. بنابراین، اگه چالش دوست داری و رقابت سطح بالای علمی برات جذابه، المپیاد میتونه راه تو باشه.
- المپیاد یک سری تسهیلات به مدال‌های خودش میده که واقعاً خفنه. در کنار سهمیه المپیاد در کنکور، تو میتونی از امتیازات ویژه مدال شدن در المپیاد استفاده کنی. درحالی‌که رتبه شدن در کنکور شامل این مزایا نمیشه. پس اگه دنبال مزایای بیشتری و با چالش کنکور خیلی حال نمی‌کنی، المپیاد برات مناسبه.
- بچه‌هایی که میرن المپیاد ازنظر سطح هوش و استعداد، بالاتر از شرکت‌کننده‌های کنکور هستن. بهتره با خودت تعارف نداشته باشی. اگه در این مورد نمره خوبی به خودت میدی و از معلم‌ات هم تأیید گرفتی، المپیاد برات مناسبه.
در ادامه بذار تفاوت هوش و استعداد برای کنکور و المپیاد رو برات مشخص کنیم تا بهتر از این قسمت توضیحات طلایی‌ها نتیجه بگیری:
- هوش کنکوری شامل سرعت یادگیری، حل مسئله و درک مطلب میشه. با این‌ها تو میتونی در زمانی کوتاه، نتیجه درست بگیری. استعداد کنکوری شامل حافظه قوی، تمرکز بالا و مهارت تست‌زنی میشه. با این اوصاف مثلاً نحوه مطالعه درس شیمی در کنکور باید با توجه به درصد هوش و استعداد کنکوری تو باشه.
- هوش المپیادی شامل قدرت تحلیل و خلاقیت برای درک مفاهیم پیچیده، تفکر خارج از چارچوب و حل مسئله میشه. استعداد المپیادی هم به درک عمیق مفاهیم، قدرت تجریه و تحلیل و خلاقیت در حل مسئله مربوط میشه. بنابراین برنامه مطالعه برای المپیاد باید با درنظر گرفتن این ویژگی‌ها باشه.
با این اوصاف، بین انتخاب کنکور یا المپیاد، خودت فکر می‌کنی برای کدومشون خیلی مناسب‌تر باشی؟
می‌خوام برای المپیاد بخونم. کنکور رو بی‌خیال بشم؟
طلایی‌ها این طرز فکر رو رد می‌کنه! اگه داری بین کنکور یا المپیاد یکی رو انتخاب می‌کنی، بهتره هدفت رو کاملاً مشخص کرده باشی. یعنی چی؟ ممکنه نخوای کنکور بدی ولی مطمئنی که مدال المپیاد رو میاری. ممکنه بخوای کنکور بدی چون میخوای فقط خودت رو محک بزنی و خیلی به مدال شدن در المپیاد فکر نمی‌کنی.
توصیه طلایی‌ها به تو اینه که اگه هدفت المپیاده، قید کنکور رو نزنی و برای اون هم جابذاری. چرا؟ تعداد زیادی از رتبه‌های تک‌رقمی و دورقمی کنکور از همین المپیاد به نتیجه رسیدن. این رو هم به خاطر بسپار، کسی که در کنکور رتبه شده، لزوماً برای المپیاد مدال نیاورده. ممکنه همون مرحله اول و دوم شرکت کرده باشه. با توجه به سطح علمی بالایی که در مرحله دوم وجود داره، کسب رتبه بالا برای کنکور خیلی هم غیرواقعی نیست.
این زیر هم اسم المپیادی‌هایی رو برات میاریم که در ادامه دغدغه‌شون برای کنکور یا المپیاد، تونستن با مدال المپیادشون، رتبه برتر کنکور هم بشن:
- مثل ساره صائن، برنده مدال نقره المپیاد شیمی و رتبه ۳۰ کنکور تجربی ۱۳۹۷ که دانشجوی پزشکی دانشگاه تهرانه؛ علیرضا جلیلی‌نهاد، برنده مدال نقره المپیاد شیمی که ایشون هم دانشجوی پزشکی دانشگاه تهرانه؛ زهرا شناسنده، فربد گیلاندوست؛ و زهرا فلاح.
تأثیر هوش و استعداد در کنکور یا المپیاد چقدر متفاوته؟
بالاتر برات توضیح دادیم که تعریف هوش و استعداد برای داوطلب کنکور و المپیاد متفاوته. خودت بشین دودوتاچهارتا بکن و ببین هوش کنکوری‌ات چطوره. بعد یک نگاهی به وضعیت هوش المپیادی خودت هم بنداز. درنهایت خیلی راحت میتونی برای ادامه مسیرت تصمیم بگیری.
چند نکته در مورد سهمیه المپیاد در کنکور
برای شناخت بهتر کنکور یا المپیاد، بذار به یکی از ویژگی‌های خیلی برجسته مدال شدن در المپیاد اشاره کنیم و اون این که میتونی از سهمیه مدال المپیاد در کنکور استفاده کنی. مهم‌ترین مزیتی که این سهمیه داره کمک می‌کنه بدون کنکور، وارد دانشگاه بشی که البته باید با توجه به شرایط، این سهمیه رو به دست بیاری.
و در پایان…
کنکور یا المپیاد؟ این سؤال خیلی از دانش‌آموزانیه که می‌خوان المپیاد شرکت کنن و از طرفی دغدغه کنکور رو هم دارن. به نظر ما هم دغدغه عجیبی نیست و پای آینده تحصیلی و زندگی شغلی فرد در میونه. اگر المپیادی هستی و قراره کنکور هم شرکت کنی، ما در مقاله امروز برات هردو جنبه رو باز کردیم و حسابی توضیح دادیم. میتونی بعد از خوندن توصیه‌ها و توضیحات طلایی‌ها، خیلی خیلی بهتر تصمیم بگیری. موفق باشی قشنگ جان!
