اینجا قراره در مورد المپیاد ریاضی ایران صحبت کنیم، ببینیم منابع المپیاد ریاضی در مراحل مختلف چیه و باید از کجا شروع کنی. در ادامه خدمات باشگاه طلایی‌ها رو در المپیاد ریاضی بررسی می‌کنیم و ببینیم چطور میتونی تو المپیاد ریاضی کشوری و جهانی موفق بشی.
المپیاد ریاضی چیست؟
المپیاد ریاضی یه مسابقه برای کساییه که خدای ریاضیاتن و زمان تحصیلشون همیشه ریاضی براشون راحت بوده و دنبال یه چالش خفن هستن تا با بهترین‌های کشور و در نهایت جهان رقابت کنن! مباحث المپیاد ریاضی همون مباحث کتاب درسیه که توی المپیاد کامل‌تر بهش می‌پردازن؛ که البته این به این معنا نیست کسی که کتاب درسی رو خونده باشه المپیاد ریاضی مدال میاره بلکه باید در کنارش کلاس المپیاد ریاضی شرکت کنی و کلی کتاب ریاضی در زمینه جبر، هندسه، نظریه اعداد و ترکیبیات که برای المپیاد تالیف شدن هم بگیری تا خوب تمرین کنی خودتم میدونی دیگه ریاضی رو که بدون حل سوال آدم یاد نمیگیره! المپیاد ریاضی کلا ۳ مرحله کشوری داره و یک مرحله آمادگی برای مسابقات جهان و در نهایتم میرن برای مسابقات جهانی. پس اگه عاشق ریاضی هستی و میخوای فقط درسی که دوست داری رو بخونی المپیاد ریاضی برای خودته! نمونه سوالات المپیاد ریاضی سال‌های قبل رو هم برات آمادگی کردیم تا بتونی تست بزنی و بیشتر با سوالا آشنا بشی.
خب حالا بیا تا بیشتر در موردش بهت بگم.
تاریخچه المپیاد ریاضی
المپیاد ریاضی برای بار اول در سال ۱۹۵۹ در کشور رومانی برگزار شد البته تا چندین سال به دلیل برگزاری این المپیاد توسط کشورهای بلوک شرق و شوروی تنها کشورهای پیمان ورشو در این المپیاد شرکت می‌کردند اما پس از چند سال کم کم کشورهای دیگه هم به این جمع اضافه شدن تا اینکه این المپیاد جهانی شد.
ایران برای بار اول سال ۱۹۸۵ در المپیاد ریاضی جهانی شرکت کرد. نخبه‌های ایرانی از سال ۱۹۸۵ تا الان(۲۰۲۳ هنوز برگزار نشده البته) در کل موفق شدن ۲۰۳ مدال رنگارنگ کسب کنن که به تفکیک ۴۹ تا از این مدال‌ها طلا، ۱۰۶ تا نقره و ۴۸ تا برنز بوده. لازم به ذکره تو دوره ۲۰۲۲ که آخرین دوره بوده بچه‌های ایرانی با کسب سه مدال طلا و سه مدال نقره موفق به کسب رتبه هشتم جهان شدن!
مزایای المپیاد ریاضی
اول از همه بریم یه پژوهش علمی رو بررسی کنیم که اعلام می‌کرد بخشی که ما ازش برای دادن ایده و رفع مشکلات در زندگی روزمره استفاده می‌کنیم همون بخشیه که وقتی ریاضی تمرین می‌کنیم فعال میشه! پس ما با تمرین ریاضی داریم توانایی خودمونم زیاد می‌کنیم این از فایده اولش!
شرکت تو المپیاد ریاضی فایده‌های زیادی داره که مهم‌ترینش اینه که اگه مدال طلای کشوری بگیری از کنکور معافی! یعنی لازم نیست برای کنکور بخونی و میتونی همه رشته‌هایی که بچه‌های ریاضی فیزیک میتونن توی دانشگاه برن رو بری (بدون چون و چرا!). تازه بچه‌هایی که مدال نقره یا برنز هم میشن لازم نیست نگران باشن و میتونن از سهمیه المپیاد در کنکور استفاده کنن که کلی کمکشون میکنه (خبر خوش اینه که این سهمیه از امسال دوباره شده ۲۰ درصد و یعنی اگه بتونی ۸۰ درصد تراز نفر آخر هر رشته رو بیاری میتونی تو هم اون رشته توی همون دانشگاه بخونی!)!
- همه ی بچه‌هایی که مدال میشن هم امتیاز نخبگی کسب می‌کنن و میتونن از امتیاز‌های خفنی که باشگاه ملی نخبگان بهشون میده استفاده ببرن (مثلا حین تحصیل دانشگاه بهتون حقوق میدن!)!
- تازه اگه پسری نگران سربازیت نباش میتونی با کمک مدالت پروژه تحقیقاتی انجام بدی و این دورانو راحتتر بگذرونی تازه کلیم با تحقیقاتت میتونی رزومه جمع کنی!
- اینم بگم بچه‌هایی که مدال جهان میگیرن رو همه توی دنیا به اسم نخبه میشناسن و کلی بهشون احترام میزارن و یه رزومه خیلی خفنه!
کلی چیزِ دیگه هم هست که میتونی همه رو توی مقاله مزایای مدال المپیاد بخونی.
آشنایی با مراحل المپیاد ریاضی
المپیاد ریاضی به طور کلی ۳ مرحله کشوری داره؛ بعدش بچه‌هایی که طلا شدن میرن برای انتخابی تیم ملی و مسابقات جهانی. کلا المپیاد‌های قدیمی راحتتر بودن و به مرور زمان سخت‌تر شدن و نیاز به تمرین و حل سوال بیشتر شده و دیگه کتاب درسی کافی نیست.
مرحله اول المپیاد ریاضی
برای قبولی توی مرحله اول المپیاد ریاضی که درصد خیلی بالایی نیاز نیست ولی عموم بچه‌هایی که مدال میشن چون کلی سوال حل کردن و تمرین کردن این آزمون براشون مثل آب خوردنه و درصدهای بالا میگیرن توی این بخش تقریبا تعداد سوال‌ها از هر مبحث یکسانه. سوال‌های این آزمون ۲۵ تا ۳۰ تا سوال تستی و پاسخ کوتاهه. این آزمون هر ساله توی بهمن برگزار میشه و نتایجش اواخر اسفند اعلام میشه. بچه‌های دهمی و یازدهمی میتونن توی این المپیاد شرکت کنن. ۶۰۰ نفر از کسایی که توی مرحله اول از هر دو پایه قبول شن در مرحله دوم رقابت می‌کنن؛ البته ۹۰۰ نفر از بچه‌های دهمی که جزو ۶۰۰ نفر برتر نبوده هم در مرحله اول قبول شده و به صورت آزمایشی توی مرحله دوم میتونن شرکت کنن.
مرحله دوم در المپیاد ریاضی
مرحله دوم المپیاد ریاضی هر سال توی اردیبهشت در دو روز به سبک المپیاد جهانی برگزار میشه؛ در هر روز سه سوال تشریحی به شما داده می شود تا در مدت ۲۷۰ دقیقه سوال رو حل کنید. هر سوال آزمون هم مثل آزمون جهانی ۷ نمره دارد که در مجموع میشه ۴۲ نمره. نتیجه این مرحله اواخر خرداد یا تیر اعلام می‌شود و بچه‌هایی که در این دوره قبول می‌شوند به دوره تابستونه باشگاه دانش پژوهان جوان دعوت میشن.
مرحله سوم (دوره تابستانه)
در این مرحله ۶۰ نفر از میان چندین هزار نفری که در المپیاد ریاضی شرکت کردن انتخاب می‌شوند؛ در دوره تابستونه که به صورت یک دوره دو ماهه در محیط دانشگاهی است افراد برگزیده تحت آموزش برترین اساتید ریاضی ایران قرار میگیرن و در کنارش ازشون کوییز و آزمون گرفته میشه به طور کلی به جز کوییز‌ها از هر مبحث یک میانترم و یک پایانترم گرفته می‌شود که چون ۴ مبحث اصلی وجود دارد به طور کلی از بچه‌ها ۸ آزمون گرفته می‌شود و با توجه به نمرات بچه‌ها در کوییز‌ها و آزمون‌ها مدال داده میشه. لیست آزمون هایی که ازتون گرفته میشه ایناس:
- میان ترم نظریه اعداد- میان ترم جبر- میان ترم هندسه – میان ترم ترکیبیات
- پایان ترم نظریه اعداد- پایان ترم جبر- پایان ترم هندسه – پایان ترم ترکیبیات
- و یک آزمون المپیاد همزمان و یک آزمون المپیاد هندسه
در نهایت از میان ۶۰ نفر ۱۲ نفر مدال طلا می شوند و ۲۴ نفر هم نقره و برنز می شوند. البته حواستون باشه اگه نمره یه نفر خیلی کم بشه بهش دیپلم افتخار میدن فقط!
بچه‌هایی که توی این مرحله مدال طلا میشن میتونن هر رشته ریاضی-فیزیکی در هر دانشگاهی که بخوان هم شرکت کنن! البته بچه‌های نقره و برنزی هم سهمیه دانشگاهی دارن که خیلیم سهمیه قوی حساب میشه! میپرسی چقدر قوی؟ اگه ۸۰ درصد تراز نفر آخری که اون رشته رو آورده بیاری میتونی تو هم بری درس بخونی اونجا!
مرحله انتخابی تیم ملی
بچه‌هایی که در دوره تابستونه موفق شدند مدال طلا بگیرند به این دوره دعوت می‌شوند و تحت آموزش بهترین‌های ریاضی ایران قرار می‌گیرند تا برای آزمون جهانی آماده شوند؛ در پایان این دوره از بچه‌ها یه آزمون گرفته میشه و از بین ۱۲ نفر ۶ نفر برای مسابقات جهانی انتخاب میشن و میرن با نخبه‌های بقیه کشورها برای مدال‌های رنگارنگ رقابت کنن!
مرحله جهانی المپیاد ریاضی
هر سال یه کشور میزبان این مسابقاته و همه کشورها نماینده هاشونو برای رقابت به اون کشور اعزام می‌کنن و بچه‌ها در طی دو روز و دو بازه سه ساعته وقت دارند تا سه سوالی که به آن‌ها داده میشه را حل کنند که همانطور که قبلا هم گفتیم هر سوال ۷ امتیاز دارد و جمع نمرات کل آزمون ۴۲ است. که پس از اون مدال‌ها تقسیم میشه و با توجه به نتیجه تیمی رتبه کلی کشورها هم سنجیده میشه.
نحوه ثبت‌نام المپیاد ریاضی
ثبت نام المپیاد ریاضی همیشه توی ماه آذر انجام میشه که البته چند بار هم فرصتش تمدید میشه ولی اگه میخوای شرکت کنی ثبت نامتو نزار برای دقیقه آخر! قبلا ثبت نام از طریق سایت مخصوص المپیاد انجام میشد ولی از این به بعد ثبت نام المپیاد هم از طریق صفحه شخصی دانش پژوه به آدرس my.medu.ir انجام میشه. هر سال هم اطلاعیه ثبت نام آبان یا آذر منتشر میشه و میتونید اطلاعات مخصوص به هر سال رو متوجه بشید البته که بخش زیادیش یکسانه و تغییرات کوچکی فقط اعمال میشه.
مباحث مرحله اول المپیاد ریاضی
مباحثی که برای موفقیت توی مرحله اول باشید و تسلط خوبی داشته باشید ایناس:
- هندسه: تساوی(هم نهشتی)، قضیه‌ی تالس، قضیه‌ی فیثاغورث، قضیه‌ی کسینوس‌ها، مساحت، چهار ضلعی محاطی، قوت نقطه، ویژگی‌های مثلث
- جبر: اتحاد‌ها و روابط جبری، تجزیه‌ی عبارت‌ها، معادلات جبری، براکت و قدر مطلق، چند جمله‌ای‌ها، روابط بین ریشه‌ها، مقدمات تابع، آشنایی مقدماتی با نابرابری‌ها، آشنایی مقدماتی با مثلثات
- نظریه اعداد: اتحاد‌ها و روابط جبری، تجزیه ی عبارت‌ها، معادلات جبری، براکت و قدر مطلق، چند جمله‌ای‌ها، روابط بین ریشه‌ها، مقدمات تابع، آشنایی مقدماتی با نابرابری‌ها، آشنایی مقدماتی با مثلثات
- ترکیبیات: اصل ضرب، اصل جمع، جایگشت، جایگشت با تکرار، مسئله‌ی مسیر، انتخاب با ترکیب، تعداد جواب‌های معادلات خطی، لانه کبوتری
مباحث مرحله دوم المپیاد ریاضی
در این مرحله علاوه بر مباحث قبل مباحث جدید هم اضافه میشن که اینجا آورده شدن:
- هندسه: بردار، تجانس
- جبر: نابرابری‌ها، تابع
- نظریه اعداد: معادلات دیوفانتی، آشنایی با مرتبه و ریشه‌ی اولیه
- ترکیبیات: اصل لانه کبوتری، استقرا، اصل ماکسیمم، روابط بازگشتی، ناوردایی، شمارش
منابع المپیاد ریاضی
منابع المپیاد ریاضی توی هر مرحله و برای هر مبحث متفاوته و هر سال هم تغییر می‌گنه، برای همین نمیشه اینجا توی چند خط همه منابع رو بهت توضیح بدیم. ولی توی مقاله جدایی که طلایی‌ها مختص منابع المپیاد ریاضی برات آماده کرده، میتونی صفر تا صد هر چیزی که نیاز داری رو بدونی.
سوالات متداول
۱. المپیاد ریاضی برا من خوبه؟
باشگاه طلایی‌ها هر چیزی که برای موفقیت نیاز داری رو در اختیارت میزاره. از منابع المپیاد سبک مطالعه و مشاورینی که بهت یاد بدن همونطوری که خودشون مدال شدن تو هم چجوری بتونی مدال بگیری. تازه این همه ماجرا نیست باشگاه طلایی‌ها پکیج‌های آموزشی المپیاد ریاضی جامعی ضبط کرده تا اصلا نگران آموزش نباشی. برای بچه‌هایی هم که با کلاس رابطه بهتری دارن کلاس گروهی و مجازی در نظر گرفته تا موفقیتتو تضمین کنه!
۲. باشگاه طلایی‌ها چه برنامه ای برای المپیاد ریاضی داره؟
باشگاه طلایی‌ها هر چیزی که تو برای موفقیت نیاز داری رو بهت میده باور نمی‌کنی؟ پس بزار بگم: کلاس گروهی المپیاد ریاضی، کلاس خصوصی المپیاد ریاضی، پکیج آموزشی المپیاد ریاضی، آزمون‌های شبیه ساز المپیاد ریاضی و مشاوره خصوصی المپیاد توسط مدال دارای المپیاد ریاضی!
۳. المپیاد ریاضی رو چجوری شروع کنم؟
میتونی تست استعدادیابی رو پر کنی تا مشاورین ما باهات تماس بگیرن و راهنماییت کنن.
